กายอุปกรณ์สำหรับเด็กโรคสมองพิการ

กายอุปกรณ์สำหรับเด็กโรคสมองพิการ

Orthoses and the Child with Cerebral Palsy (CP)

       กายอุปกรณ์หนึ่งในทีมด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู ถูกนำมาใช้ในการฟื้นฟูสมรรถภาพของเด็กพิการทางสมอง โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะส่งเสริมสมรรถภาพของผู้ป่วยให้สูงสุดภายให้ข้อจำกัดของความพิการนั้น โรคสมองพิการส่งผลกระทบต่อระบบประสาทและกล้ามเนื้อของผู้ป่วย ทั้งความผิดปกติทางพยาธิสรีระเบื้องต้น และความผิดปกติทางสรีระที่เพิ่มขึ้นในระยะยาว ได้แก่ การผิดแนวของโครงร่าง การติดงอของข้อ การผิดรูปของกระดูก ความตึงตัวของกล้ามเนื้อที่ผิดปกติ ความไม่สามารถควบคุมการใช้งานกล้ามเนื้อหรือการทรงตัว เป็นต้น ซึ่งพยาธิสภาพเหล่านี้จะเห็นชัดเจนมากขึ้นเมื่อเด็กโตขึ้น 

กายอุปกรณ์ชนิดที่ใช้ในผู้ป่วย CP เรียกว่า กายอุปกรณ์เสริม(Orthoses) ประเภท custom made orthoses ซึ่งมีรูปแบบที่หลากหลาย ทั้งนี้การพิจารณาจะมีความจำเพาะตามความเหมาะสมแก่ผู้ป่วยเป็นรายๆไป โดยมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน ดังนี้

•                   Stabilizing/Supportive

    - ควบคุมการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติของข้อนั้นๆ

    - เพื่อใช้สำหรับดามหลังผ่าตัด

    - เพื่อเพิ่มความมั่นคงขณะยืนและเดิน ให้เท้ายืนเต็มพื้น

    - เพื่อพยุงข้อต่อต่างๆที่ไม่มั่นคง(ex. ankle instability)

•                   Assistive

    - ช่วยทำหน้าที่ทดแทนหน้าที่ของกล้ามเนื้อที่มีปัญหา เช่น สปริงที่ข้อเบรส  ซึ่งช่วยในการกระดกขึ้นของข้อเท้าอ่อนแรง

•                   Corrective

     - เพื่อดัด แก้ไขส่วนที่ผิดรูปให้กลับมาอยู่ในท่าปกติและไม่ผิดรูปเพิ่มขึ้น

•                   Protective

     - ป้องกันการผิดรูปจากความไม่สมดุลของระบบกล้ามเนื้อ

     - เพื่อป้องกันการลงน้ำหนักลงในจุดที่บาดเจ็บหรือบอบบาง

ขั้นตอนการทำ custom made orthoses

แผนภูมิแสดงสัดส่วนชนิดorthoses ที่ผู้ป่วย CPเข้ามารับบริการในคลินิกPO 

Orthosesจะใช้หลักชีวกลศาสตร์ในการจัดแนวการทรงของผู้ป่วย ในเด็ก CP มักนิยมใช้ Ankle foot orthosesหรือshort legs orthoses เนื่องจากมีขนาดและน้ำหนักที่พอเหมาะ ในการควบคุมความบกพร่องของขาผู้ป่วย โดยใช้หลักการของ 3 point pressure(3PP) และ ground reaction force(GRF)

3PP systems of the ankle foot

3PP contral systems to prevent plantarflexion(A), dorsiflextion(B), inversion(C), eversion(D), abduction(E), Adduction(F

Calcaneus valgus correction by GRF                     Equinovarus correction by 3PP

กายอุปกรณ์เสริมชนิดล่าสุดที่ทางเราได้พัฒนาขึ้นมาคือ Hip Abduction Orthoses (HAO) ซึ่งนำมาใช้ในการดูแลเด็กพิการทางสมองที่พบปัญหาความผิดปกติของข้อสะโพกร่วมด้วย โดยจะพิจารณาใช้ใน 2 โปรแกรมคือ โปรแกรมการป้องกันข้อสะโพกเคลื่อน/หลุด  และโปรแกรมการดูแลหลังผ่าตัดในระยะยาว