กายอุปกรณ์แบบหล่อจำเพาะVS กายอุปกรณ์แบบสำเร็จรูป

ชนิดกายอุปกรณ์ ตามการผลิต

กายอุปกรณ์แบบหล่อจำเพาะVS กายอุปกรณ์แบบสำเร็จรูป

กายอุปกรณ์แบบหล่อจำเพาะ (Custom made orthoses)

กายอุปกรณ์ประเภทนี้จะทำโดยcopyขนาด จากคนไข้แต่ละคนเป็นรายๆไป โดยนักกายอุปกรณ์จะcopy(หล่อเฝือก/วาดลอกแบบ) จากนั้นนำตัวcopyที่ได้ไปสร้างหุ่นทำอุปกรณ์

จุดดี

-                   มีขนาดตามสัดส่วนจริงของคนไข้แต่ละคน

-                   เหมาะกับผู้ที่ต้องใช้กายอุปกรณ์ทุกคน

-                   สามารถปรับแต่งดีไซน์ได้หลายหลายตามแต่ความเหมาะสมในพยาธิสภาพของคนไข้แต่ละคน

จุดด้อย

-                   ใช้เวลานานในการผลิตชิ้นงานแต่ละชิ้น

-                   มักมีราคาสูง

                                                                                                                                                          

กายอุปกรณ์แบบสำเร็จรูป (prefabricate orthoses)

กายอุปกรณ์ประเภทนี้จะเป็นอุปกรณ์ที่ทำเสร็จแล้วมีวางขายตามท้องตลาด โดยจะแบ่งขนาดเป็น S M L XL เป็นต้น

จุดดี

-สะดวก รวดเร็ว ผู้ป่วยสามารถรับอุปกรณ์กลับบ้านได้ทันที

- ราคาไม่แพงเมื่อเทียบกับอุปกรณ์ประเภทหล่อจำเพาะ

- ช่วยแบ่งเบากำลังงานการผลิตกายอุปกรณ์

- ใช้ได้ง่ายและสะดวกในกลุ่มคนไข้ที่ยังมีปัญหาไม่มาก

จุดด้อย

-                   มีรูปแบบให้เลือกไม่มาก เหมาะกับผู้ป่วยเพียงบางส่วน

-                   สามารถปรับแต่งได้น้อยมาก ไม่เหมาะกับผู้ป่วยที่มีความผิดรูปแบบจำเพาะ

-                   อาจพบปัญหาใส่อุปกรณ์ไม่พอดี ไม่รับกับสัดส่วนร่างกายเท่าที่ควร

                                                                                                                                                                          

การพิจารณาจำหน่ายอุปกรณ์ให้ผู้ป่วยจึงต้องพิจารณาไปตามความจำเป็นของแต่ละบุคคลคะ กรณีผู้ป่วยใช้แบบสำเร็จรูปได้ ก็จ่ายแบบสำเร็จรูปไป ผู้ป่วยก็จะได้รับของกลับบ้านไปใช้ได้เลย ประหยัดเวลา และค่าใช้จ่ายไปได้เยอะ แต่หากต้องใช้แบบหล่อจำเพาะก็จะรอรับอุปกรณ์นานกว่า มักต้องมาทำอุปกรณ์ถึง 3 ครั้ง มีคาใช้จ่ายที่สูงกว่า ประมานนี้คะ

โรคข้อกับกายอุปกรณ์

กายอุปกรณ์ หมายถึงอุปกรณ์ทางการแพทย์ต่างๆที่ใช้กับร่างกาย  ในความหมายที่ใช้ในปัจจุบัน มักจะหมายถึงอุปกรณ์ที่ใช้กับร่างกายเพื่อช่วยเหลือการเคลื่อนไหว เช่น แขนเทียม ขาเทียม อุปกรณ์ประคองหรือดามหลัง อุปกรณ์ดามมือ เป็นต้น กายอุปกรณ์แบ่งได้ 2 ประเภท ได้แก่ กายอุปกรณ์เทียมและกายอุปกรณ์เสริม

กายอุปกรณ์เสริม (orthosis) คือ กายอุปกรณ์ต่างๆที่ใช้เพื่อเสริมการทำหน้าที่ของอวัยวะที่มีปัญหาในการทำงาน เช่น อ่อนแรง เจ็บปวด เสื่อมสมรรถภาพ เป็นต้น อาจเรียกชื่อสามัญว่า อุปกรณ์เสริม อุปกรร์ดาม หรือประคอง (splint หรือ brace ก็ได้)

กายอุปกรณ์เสริมสำหรับมือ ในโรคข้อ

เพื่อช่วยลดอาการบวม , ปวด , carpal tunnel ,หรือแก้การผิดรูป( Swan neck, Boutonniere) เป็นต้น

กายอุปกรณ์เสริมสำหรับเข่า ในโรคข้อ

ภาพแสดง การถูกทำลายของข้อเข่าในผู้ป่วยโรคข้อ (ขวา)

เป้าหมายของการใส่กายอุปกรณ์เสริมคือ เพื่อลดความเจ็บปวด และ เพิ่มความสามารถในการขยับข้อต่อนั้นๆ

ตัวอย่าง กายอุปกรณ์เสริมสำหรับข้อเข่า Unloader Knee brace

ภาพแสดงแนวแรงจาก knee brace  (ขวา) ที่ช่วยยกพยุงส่วนของข้อเข่าที่ยุบตัวเพราะเสียหายจากพยาธิสภาพในโรคข้อ  

รองเท้าสำหรับโรคข้อ (Rheumatoid arthritis shoes)     ลักษณะรองเท้า เป็นรองเท้าตัดเฉพาะบุคคล เพื่อปรับเฉพาะตามความผิดรูปของเท้า หน้ากว้าง  มีส่วนรองรับอุ้งเท้าเพื่อกระจายแรงที่กระทำต่อเท้าโดยทั่วถึง มี cushion part สำหรับซับแรงกระแทกไม่มีจุดกดเจ็บ มี Rocker sole ช่วยลดแรงที่กระทำต่อข้อ MTP ขณะเดิน ในกรณีที่อาการรุนแรงมาก รองเท้าอาจใช้ร่วมกับ อุปกรณ์เสริมดามข้อเท้า (ankle foot orthoses), ไม้เท้า, ไม้ค้ำยัน เป็นต้น