คำว่า " รองเท้าคนพิการ" เป็นคำเรียกที่ให้เข้าใจได้ง่ายว่าเป็นรองเท้าตัดพิเศษสำหรับผู้มีเท้าพิการผิดรูปหรือมีปัญหาเท้าอื่นๆ
การที่เป็นรองเท้าตัดพิเศษนี้ หมายถึงเป็นการถูกผลิตโดยทำจากสัดส่วนเท้าเฉพาะบุคคล หรือเรียกว่ารองเท้าตัดเฉพาะบุคคล หรือ custom made shoe
รองเท้าตัดเฉพาะบุคคล ไม่ได้จำเพาะว่าต้องเป็นรองเท้าคนพิการ จะเป็นรองเท้าของผู้มีเท้าปกติก็ได้ มีร้านทำรองเท้าหลายร้านในไทยที่เปิดรับตัดรองเท้าเฉพาะบุคคลสำหรับรูปเท้าปกติ
รองเท้ากลุ่มนี้เป็นตัวเลือกที่ดีในการใช้แก้ปัญหาของเท้า ในไทยถือว่ามีโรงพยาบาลรัฐหลายแห่งที่มีคลินิกกายอุปกรณ์ที่มีศักยภาพในการตัดรองเท้าสำหรับผู้พิการได้ อย่างไรก็ตามรองเท้ากลุ่มนี้ยังมีตัวเลือกให้เข้าถึงน้อยกว่า ราคาสูงกว่ารองเท้าสำเร็จรูปตามท้องตลาด รวมถึงปัญหาระยะเวลาในการผลิต
ผู้ที่มีปัญหาเท้าผิดรูปหรือมีปัญหาเท้าอื่นๆ จำเป็นต้องใช้รองเท้าคนพิการเสมอไปหรือไม่
- คำตอบคือไม่เสมอไป
รองเท้าที่มีจำหน่ายตามท้องตลาดมีความหลากหลายให้เลือกมากมาย ทั้งดีไซน์ รูปแบบ วัสดุ ราคา มีทั้งที่เป็นรองเท้าแฟชั่น รองเท้าสุขภาพ รองเท้าวิ่ง และอื่นๆ
หลายรายที่ผู้มีปัญหาที่เท้าสามารถใช้รองเท้าที่มีจำหน่ายตามท้องตลาด(โดยเลือกรูปแบบที่เหมาะสม)ร่วมกับกายอุปกรณ์เฉพาะบุคคล( orthotics)ได้ดี โดยไม่จำเป็นต้องใช้รองเท้าตัดเฉพาะบุคคล
หลายรายที่การดัดแปลงรองเท้าปกติ(Shoe modification) นั้นสามารถนำมาใช้กับเท้าที่ผิดรูปหรือมีปัญหาได้ โดยไม่จำเป็นต้องใช้รองเท้าตัดเฉพาะบุคคล
แต่แน่นอนค่ะว่ามีบางรายที่ใช้วิธีข้างต้นทั้งสองไม่ได้ ก็จะนำมาสู่ตัวเลือกที่สาม คือ ตัดรองเท้าเฉพาะบุคคล
ตัวอย่างเคส ตัดรองเท้าเฉพาะบุคคล
นาย ก อายุ 60 ปี มีปัญหาเท้าผิดรูปตั้งแต่เด็ก ไม่เคยได้รับการรักษา ไม่เคยใช้รองเท้าพิเศษใดๆ ปกติจะใช้รองเท้าแตะธรรมดาหรือไม่ใช้เลยเพราะรองเท้าเกาะเท้าได้ยาก เท้าขวาเกือบปกติมีการผิดรูปแบบบิดเข้าในเล็กน้อย เท้าซ้ายติดในท่าเขย่งไม่สามารถดัดกลับได้ นิ้วเท้าซ้ายติดในท่าแบะออก
- เมื่ออายุมากขึ้นปัญหาจากความผิดรูปของเท้าเริ่มชัดขึ้น ความมั่นคงในการเดินลดลง เดินได้เพียงระยะสั้นๆกับ walking frame มีปัญหาแผลที่เท้า ปัญหาความเจ็บปวดที่เท้า
เคสนี้ใช้วิธีสแกนเท้าด้วย Isense 3D scanner ค่ะ หลังจากออกแบบรองเท้า เลือกวัสดุเรียบร้อย ก็ e -mail ไฟล์ไปให้ช่างทำรองเท้า ที่ฟิลิปปินส์ ส่วนตัวชอบวิธีนี้ค่ะ สะดวก ทุ่นแรงดี
##ขออนุญาตใส่เครดิตไว้ในรูปชัดๆนะคะ เผอิญเจอว่าโดนเอารูปในบล็อกไปแอบอ้างเชิงพาณิชย์แล้วก็ดัดแปลงลบเครดิตออกค่ะ
เคสนี้ถามว่าใส่รองเท้าตัดเฉพาะบุคคลแล้วเดินง่ายเลยมั๊ย ก็ไม่นะคะ สังเกตมั๊ยคะว่ารองเท้าขวาถูกเติมพื้นให้หนาขึ้นมาเพื่อว่าจะทำให้ความสูงของขาทั้งสองข้างมันอยู่ในระดับเดียวกัน (คือให้ขายาวเท่ากัน) แต่ในรายที่เดินด้วยขาข้างนึงสั้นข้างนึงยาวต่อเนื่องมาหลายปีจนเคยชินอย่างนี้ จู่ๆจะให้เดินด้วยความสูงขาที่เท่ากัน เค้าจะปรับตัวไม่ทันแต่จะรู้สึกว่าการยืน/เดินมันไม่บาลานซ์เอามากๆๆ ความสูงของพื้นรองเท้าฝั่งขวาจึงต้องค่อยๆปรับเอาค่ะ เช่นในกรณ๊นี้ตัวพื้นรองเท้าฝั่งขวาก็จะถูกตัดออกประมาณครึ่งนึงก่อน เพื่อให้ผู้ใส่รู้สึกมั่นคงในการเดิน
