กายอุปกรณ์สำหรับเด็กโรคสมองพิการ
Orthoses and
the Child with Cerebral Palsy (CP)
กายอุปกรณ์หนึ่งในทีมด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู
ถูกนำมาใช้ในการฟื้นฟูสมรรถภาพของเด็กพิการทางสมอง
โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะส่งเสริมสมรรถภาพของผู้ป่วยให้สูงสุดภายให้ข้อจำกัดของความพิการนั้น
โรคสมองพิการส่งผลกระทบต่อระบบประสาทและกล้ามเนื้อของผู้ป่วย
ทั้งความผิดปกติทางพยาธิสรีระเบื้องต้น
และความผิดปกติทางสรีระที่เพิ่มขึ้นในระยะยาว ได้แก่ การผิดแนวของโครงร่าง
การติดงอของข้อ การผิดรูปของกระดูก ความตึงตัวของกล้ามเนื้อที่ผิดปกติ
ความไม่สามารถควบคุมการใช้งานกล้ามเนื้อหรือการทรงตัว เป็นต้น
ซึ่งพยาธิสภาพเหล่านี้จะเห็นชัดเจนมากขึ้นเมื่อเด็กโตขึ้น
กายอุปกรณ์ชนิดที่ใช้ในผู้ป่วย CP เรียกว่า กายอุปกรณ์เสริม(Orthoses) ประเภท custom made orthoses ซึ่งมีรูปแบบที่หลากหลาย
ทั้งนี้การพิจารณาจะมีความจำเพาะตามความเหมาะสมแก่ผู้ป่วยเป็นรายๆไป
โดยมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน ดังนี้
•
Stabilizing/Supportive
- ควบคุมการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติของข้อนั้นๆ
- เพื่อใช้สำหรับดามหลังผ่าตัด
- เพื่อเพิ่มความมั่นคงขณะยืนและเดิน
ให้เท้ายืนเต็มพื้น
- เพื่อพยุงข้อต่อต่างๆที่ไม่มั่นคง(ex. ankle
instability)
•
Assistive
- ช่วยทำหน้าที่ทดแทนหน้าที่ของกล้ามเนื้อที่มีปัญหา
เช่น สปริงที่ข้อเบรส
ซึ่งช่วยในการกระดกขึ้นของข้อเท้าอ่อนแรง
•
Corrective
- เพื่อดัด
แก้ไขส่วนที่ผิดรูปให้กลับมาอยู่ในท่าปกติและไม่ผิดรูปเพิ่มขึ้น
•
Protective
- ป้องกันการผิดรูปจากความไม่สมดุลของระบบกล้ามเนื้อ
- เพื่อป้องกันการลงน้ำหนักลงในจุดที่บาดเจ็บหรือบอบบาง
ขั้นตอนการทำ custom made orthoses
แผนภูมิแสดงสัดส่วนชนิดorthoses ที่ผู้ป่วย CPเข้ามารับบริการในคลินิกPO
Orthosesจะใช้หลักชีวกลศาสตร์ในการจัดแนวการทรงของผู้ป่วย ในเด็ก CP มักนิยมใช้ Ankle foot orthosesหรือshort
legs orthoses เนื่องจากมีขนาดและน้ำหนักที่พอเหมาะ
ในการควบคุมความบกพร่องของขาผู้ป่วย โดยใช้หลักการของ 3 point
pressure(3PP) และ ground reaction force(GRF)
3PP systems of
the ankle foot
 |
3PP contral systems to prevent plantarflexion(A), dorsiflextion(B),
inversion(C), eversion(D), abduction(E), Adduction(F
|
Calcaneus
valgus correction by GRF Equinovarus
correction by 3PP
กายอุปกรณ์เสริมชนิดล่าสุดที่ทางเราได้พัฒนาขึ้นมาคือ Hip Abduction
Orthoses (HAO) ซึ่งนำมาใช้ในการดูแลเด็กพิการทางสมองที่พบปัญหาความผิดปกติของข้อสะโพกร่วมด้วย
โดยจะพิจารณาใช้ใน 2 โปรแกรมคือ
โปรแกรมการป้องกันข้อสะโพกเคลื่อน/หลุด และโปรแกรมการดูแลหลังผ่าตัดในระยะยาว
