วันเสาร์ที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556

ขาเทียม แบบแกนในและแกนนอก

ขาเทียมหลักๆแบ่งได้สองแบบ เรียกว่า แบบแกนใน (endoskeletal or modular design) กับแบบแกนนอก (exoskeletal design) ทั้งสองแบบมีความแตกต่างกันมาก แบ่งได้ง่ายตามวัสดุที่นำมาทำส่วนที่เป็นก้านแทนขาที่หายไปค่ะ
ขาเทียมหลักๆจะประกอบด้วย
 1. socket คือส่วนที่ใช้คลุมตอขาไว้ เป็นส่วนที่จะยึดขาเทียมไว้กับตอขา
2. pylon คือส่วนที่เป็นก้านแทนขาที่หายไปเป็นตัวแบ่งระหว่างขาเทียมแกนในและแกนนอก
 3. เท้าเทียม ที่ใช้กันมากในไทยจะเป็น SACH foot ดังรูป 1.1
       SACH foot เป็นเท้าเทียมเหมาะสำหรับใช้ใส่เดินแบบไม่ผาดโผน ประมาณคนวัย 60 (ถ้าอธิบายเป็นทางการ จะอยู่ในกลุ่ม functional level 2 ถึง 3 ) แต่ถ้าเป็นคนไข้ที่มี activity เยอะๆ ก็จะมีเท้าเทียมที่รองรับการทำกิจกรรมต่างๆให้เลือกอีกมาก ไม่ว่าจะแบบปืนขึ้นบันได หรือผ่อนแรงตอนวิ่ง
4. ข้อต่างๆ ได้แก่ ข้อเข่า ข้อสะโพก ขึ้นอยู่กับระดับการขาดของขาว่าข้อไหนหายไป
5. suspension คือสิ่งที่จะยึดขาเทียมไว้กับตอขา อาจเป็นแบบสายรัด หรือใช้ระบบ suction

ย้ำว่าทุกส่วนประกอบมีดีไซน์ให้เหลือหลากหลายมาก และเทคโนโลยีก็พัฒนาตัวเลือกใหม่ๆออกมาเรื่อยๆ
1.1 ขาเทียมแกนใน


ขาเทียมแบบแกนใน อันนี้เป็นภาพแสดงโครงสร้างภายใน หลังจากที่คนไข้ลองใส่ลองเดินเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ขาเทียมแกนในจะถูกหุ้มด้วยโฟม (cosmetic foam) ซึ่งจะทำให้ได้สีและรูปลักษณ์เหมือนขาจริงมาก  ส่วนที่เป็น socket ทำได้้ทั้งเป็นพลาสติกแข็งอย่างในภาพหรือจะ laminate (การขึ้นรูปด้วยเรซิ่น) ส่วนที่เป็น pylon ก็มีให้เลือกหลายชนิดค่ะ ไม่ว่าจะทำมาจาก อะลูมิเนียม ,ไททาเนียม, stainless-steel แล้วก็มาต่อกับเท้าเทียม  แบบแกนในมีข้อดีกว่าแกนนอกตรงที่ ปรับแก้ง่ายกว่า ใช้เวลาทำสั้นกว่า (พอประกอบเสร็จต้องให้คนไข้ลองใส่แล้วจัด alignment อีกครั้ง เรียกว่า adjust) มีความหลายหลายที่จะเลือกส่วนประกอบ(component)มากกว่า เช่นข้อเข่า เท้าเทียม น้ำหนักก็เบากว่าค่ะถ้าเทียบกันในระดับของขาขาดตั้งแต่เหนือเข่า การใช้งานและความสวยงาม ตอนนี้หลายรพ ในไทยเริ่มเปลี่ยนมาทำขาเทียมแบบแกนในกันมากแล้ว นับเป็นเรี่องดีให้ผู้พิการที่ใช้สิทธิ พรบ คนพิการ ในการรักษามีโอกาสได้รับอุปกรณ์ที่มีการพัฒนามากขึ้น

ขาเทียมแบบแกนนอก เป็นแบบที่ทำกันมาแต่ดั้งเดิม ยังพบว่าใช้ขาเทียมประเภทนี้กันอยู่ทั่วไปในประเทศไทย ขาเทียมแบบนี้ทำจากแกนที่เป็นไม้ แล้วเคลือบด้วยเรซิ่น  แบบนี้ไม่ได้มี component ให้เลือกนัก (ทั้งการยึดกับตอขาโดยสายรัด, ข้อเข่าแบบเดียว,เท้าแบบเดิม)

1 ความคิดเห็น:

บันทึก 02 เทคโนโลยีกายอุปกรณ์

  Part I:  sco brace ( พลาสติกดามลำตัว สำหรับผู้มีกระดูกสันหลังคดงอ )  ✍️เก็บแบบโดยใช้วิธีวัดขนาด+ภาพถ่าย+ xray ไม่ได้ใช้ 3D scanner  💻Brac...